آموزش کامل ساخت پادکست و تولید کتاب صوتی

تصویر کاور آموزش کامل ساخت پادکست

فهرست مطالب

این صفحه را برای آموزش ساخت پادکست و کتاب صوتی ساخته ام و هر از گاهی وقتی خبر جدید یا ابزار و فناوری موثر جدیدی وارد دنیای پادکست و کتاب صوتی شود، این صفحه را به روزرسانی خواهم کرد.

دیر است برای اینکه یک پادکست بسازیم؟ قطعا نه!

امروز شاید بهترین زمان ممکن برای ساخت پادکست است چون امروز دیگر نیازی به چند ده میلیون هزینه برای ضبط و تدوین و انتشار یک پادکست نیست.

تولید پادکست امروزه همه فایده‌های گذشته‌ی خود را دارد با این تفاوت دیگر با تنوع ابزار ریکورد، ادیت و انتشار و همچنین با دخالت هوش مصنوعی در هر کدام از این مراحل، ضبط پادکست و انتشار آن دیگر کار چندان پرهزینه و پیچیده نیست.

صنعت پادکست در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. طبق آمار معتبر، در سال ۲۰۲۵ بیش از ۵۸۴ میلیون نفر در سراسر جهان به پادکست گوش می‌دهند و این عدد همچنان در حال افزایش است.

بازار پادکست از ۳۰٫۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ به ۳۹٫۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ به ۱۳۱ میلیارد دلار برسد.

کتاب‌های صوتی نیز از همین روند رو به رشد برخوردارند. بازار جهانی کتاب صوتی که در سال ۲۰۲۱ حدود ۴٫۲ میلیارد دلار بود، با نرخ رشد سالانه ۲۶ درصدی پیش می‌رود. ۴۴ درصد مخاطبان بریتانیایی گزارش داده‌اند که به کتاب صوتی گوش می‌دهند و ۲۷ درصد از آن‌ها حداقل یک بار در هفته این کار را انجام می‌دهند.

این رشد تنها به جهان انگلیسی‌زبان محدود نمی‌شود. پادکست‌های فارسی هم در میان ایرانیان داخل و خارج از کشور محبوبیت روزافزونی پیدا کرده‌اند به‌طوری که هزینه تبلیغات در پادکست های فارسی اصلا کم نیست!

قیمت تبلیغات در بهترین پادکست‌ های معروف فارسی چه قدر است؟

تعرفه حدودی اسپانسری برخی از پادکست‌های شناخته شده فارسی به گزارش دی ام بورد در تاریخ ۲۵ آبان ۱۴۰۴:

  •  رادیو دیو: ۲۵۰ میلیون
  •  طبقه ۱۶: ۱۵۰ میلیون
  •  جافکری: ۱۲۰ میلیون
  •  هلی تاک: ۱۱۵ میلیون
  •  رادیو مرز: ۱۰۰ میلیون
  •  دیالوگ‌باکس: ۹۰ میلیون
  •  پادکست رخ: ۶۸ میلیون
  •  رادیو کار نکن: ۶۰ میلیون
  • پادکست انسان در جستجوی معنا: ۵۰ میلیون

تفاوت اصلی بین پادکست و کتاب صوتی چیست؟

پادکست معمولاً اپیزودیک (قسمت‌های به یکدیگر نامرتبط) است، مثل یک برنامه رادیویی که هر هفته یا هر ماه قسمت جدیدی منتشر می‌شود. کتاب صوتی اما یک محصول تمام‌شده است که از روی متن از پیش نوشته‌شده خوانده می‌شود.

با این حال، از نظر مهارت‌های مورد نیاز، تجهیزات، ضبط، ویرایش و انتشار، حدود ۸۰ درصد مسیر این دو مشترک است. به همین دلیل، این صفحه هر دو را باهم آموزش می‌دهد و فقط در جاهایی که لازم باشد، تفاوت‌ها را یادآوری می‌کند.

بعد از خواندن این آموزش جامع می‌توانید با حداقل هزینه اولین پادکست یا کتاب صوتی خودتان را ضبط کنید، ویرایش کنید، منتشر کنید و به گوش هزاران نفر برسانید.

اصلا پادکست چیست؟ شباهت‌ها و تفاوت‌هایش با کتاب صوتی؟

پادکست یک سری فایل‌های صوتی (یا ویدیویی) است که به صورت دوره‌ای منتشر می‌شود. شما می‌توانید آن را مثل یک برنامه رادیویی یا تلویزیونی تصور کنید که هر هفته یا دوهفته یک‌بار قسمت جدیدی دارد.

پادکست‌ها موضوعات بسیار متنوعی را پوشش می‌دهند، از آموزش و توسعه فردی گرفته تا کمدی، داستان‌گویی، تاریخ، سیاست، جنایی و هزاران موضوع دیگر.

کتاب صوتی (Audiobook) هم دقیقاً همان چیزی است که از اسمش پیداست: نسخه صوتی یک کتاب.

معمولاً یک راوی متن کتاب را می‌خواند و شما می‌توانید در حین رانندگی، پیاده‌روی یا انجام کارهای روزمره به آن گوش دهید.

کتاب صوتی از تمام شدنی است، یعنی زمانی که کتاب تمام می‌شود، تولید هم تمام است و خبری از انتشار اپیزودهای جدید نیست.

شباهت‌های پادکست و کتاب صوتی

  1. نیاز به روایت خوب: چه پادکست بسازید و چه کتاب صوتی تولید کنید، باید بتوانید داستان بگویید یا اطلاعات را جذاب ارائه دهید.
  2. صدای نسبتاً تمیز: هر دو نیاز به ضبط صدا با کیفیت دارند. نویز زیاد، اکو و صداهای اضافی تجربه گوش دادن را خراب می‌کنند.
  3. ساختار مشخص: هر اپیزود پادکست یا هر فصل کتاب صوتی باید ساختار منطقی داشته باشد.
  4. ویرایش پایه: در هر دو مورد باید اشتباه‌ها را حذف کنید، سکوت‌های طولانی را کم کنید و صدا را بهینه کنید.
  5. خروجی صوتی استاندارد: در نهایت، هر دو باید فایل‌هایی تولید کنند که در پلتفرم‌های مختلف (اپلیکیشن‌های پادکست یا کتاب صوتی) قابل پخش باشند.

تفاوت‌های پادکست و کتاب صوتی

پادکست:

  • معمولا اپیزودیک است و به صورت دوره‌ای منتشر می‌شود
  • فرمت‌های متنوع دارد: مصاحبه، گفت‌وگو، solo، داستانی، آموزشی، کمدی
  • انعطاف بیشتری در لحن و سبک دارد
  • معمولاً رایگان است
  • نیاز به تعامل بیشتر با مخاطب دارد

کتاب صوتی:

  • یک محصول کامل و از پیش نوشته‌شده است
  • نیاز به ثبات لحن، سرعت و کیفیت صدا در تمام مدت دارد
  • استانداردهای فنی سخت‌گیرانه‌تر (مثلاً در پلتفرم‌هایی مانند ACX)
  • معمولاً فروخته می‌شود یا در پلتفرم‌های اشتراکی قرار می‌گیرد
  • ضبط طولانی‌تر و نیازمند صبر و پشتکار بیشتری است

چرا این مقاله هر دو را همراه هم آموزش می‌دهد؟

چون مهارت‌های اصلی، تجهیزات و نرم‌افزارها برای هر دو یکسان هستند. وقتی یاد بگیرید چطور صدایتان را ضبط کنید، تمیز کنید، ویرایش کنید و منتشر کنید، می‌توانید هم پادکست بسازید و هم کتاب صوتی تولید کنید. در بخش‌هایی که تفاوت‌های خاصی وجود دارد، آن‌ها را برایتان هایلایت می‌کنیم.

اولین گام در آموزش ساخت پادکست: علاقه، کجنکاوی و هدف‌گذاری

صدای رادیویی و آلن دلونی شرط لازم نیست!

یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاتی که افراد قبل از شروع ساخت پادکست یا تولید کتاب صوتی مرتکب می‌شوند، این است که فکر می‌کنند باید صدای «خاصی» داشته باشند. اگر به خودتان می‌گویید «صدام اصلاً برای پادکست مناسب نیست» یا «من که صدای گوینده ندارم»، باید بدانید که این تصور کاملاً غلط است.

اگر فکر می‌کنید گویندگی به شما نمی‌آید، به خاطر داشته باشید که به عدد ۵۱ هم نمی‌آمد که بر ۱۷ بخش‌پذیر باشد. 

آمار نشان می‌دهد که مخاطبان بیش از هر چیز به محتوا، صداقت و ارزشی که برای آن‌ها خلق می‌کنید اهمیت می‌دهند. بسیاری از محبوب‌ترین پادکست‌های جهان و ایران با صداهای عادی، بدون آموزش حرفه‌ای و با تجهیزات ساده شروع شده‌اند.

مخاطبان به دنبال واقعی بودن شما، دانش شما و توانایی شما در برقراری ارتباط و انتقال ساده‌ی یک مطلب در یک فرم روایی مطلوب هستند، نه لزوماً صدای خسروشکیبایی‌طور یا صبا راد گونه‌.

ویژگی‌های مهم‌تر از جنس صدا

  1. وضوح: بیان شما باید روشن باشد. کلمات به درستی و کامل تلفظ شوند و با تاکیدهای به‌موقع و به‌جا
  2. انرژی: حتی اگر موضوعتان جدی باشد، نباید یکنواخت و خسته‌کننده صحبت کنید باید با تند و کند کردن بیان و بالا و پایین بردن صدا و جابجایی منبع تولید صدا، بین صدای سینه، صدای گلو و دهان و صدای سر جابجا شوید تا مخاطب را همراه خود نگه دارید.
  3. صداقت: مردم می‌خواهند احساس کنند با یک انسان واقعی صحبت می‌کنند، نه یک مشت مزخرفات تولید شده توسط چت جی‌پی‌تی و نه یک انسانی که ادای صدا و بیان گوینده‌ای دیگر را در می‌آورد. واقعی باشید تا واقعا دنبالتان کنند.
  4. تسلط روی موضوع: اگر درباره چیزی صحبت می‌کنید، باید بدانید چه می‌گویید. چند خط خواندن در ویکیپدیا یا چند سوال از هوش مصنوعی مشکل را حل نمی‌کند. باید مسلط و سوار بر مطلب باشید.
  5. مهارت روایت: این یعنی بدانید چطور داستان بگویید، چطور تعلیق ایجاد کنید، چطور شنونده را همراه خودتان کنید. گرچه من به مرور در وبلاگ همپادکست فوت و فن‌هایی برای روایتگری بهتر را منتشر می‌کنم، اما اصلی‌ترین شیوه‌ی یادگیری روایت‌گری دیدن و خواندن و دقت در روایت‌های و روایت‌گری‌های موفق و جذاب دیگران است. کتاب بخوانید. فیلم و سریال تماشا کنید، موسیقی گوش کنید، نقالی ببینید، تعزیه‌خوانی و روحوضی تماشا کنید و یا پادکست‌های دیگر  (به‌خصوص نمونه‌های موفق خارجی) را دنبال کنید و به ساختار و فرم روایت دقت و الگوبرداری کنید.

تعیین هدف: چرا می‌خواهید پادکست بسازید یا کتاب صوتی تولید کنید؟

قبل از اینکه دکمه ضبط را فشار دهید، باید بدانید چرا این کار را می‌کنید.

ویکتور فرانکل، روانشناس مطرح آلمانی و ابداع‌کننده معنادرمانی، سخنی از نیچه در کتاب انسان در جستجوی معنا نقل می‌کند که می‌گوید:

کسی که چرایی برای انجام کاری داشته باشد، چگونه‌اش را پیدا خواهد کرد!
نیچه

 اهداف معمول عبارتند از:

  • سرگرمی: فقط دوست دارید صحبت کنید و مخاطب خودتان را پیدا کنید.
  • آموزش: دانش یا تجربه‌ای دارید که می‌خواهید به دیگران منتقل کنید.
  • برند شخصی: می‌خواهید به عنوان یک متخصص در زمینه خاصی شناخته شوید.
  • درآمد: به دنبال کسب درآمد از تبلیغات، اسپانسرها یا فروش کتاب صوتی هستید.
  • تقویت مهارت گفتاری: می‌خواهید در بیان و ارتباط بهتر شوید.
  • مارکتینگ برای کسب‌وکار: می‌خواهید مشتریان بیشتری جذب کنید یا جامعه‌ای وفادار بسازید.

هدفتان هر چه باشد، آن را واضح تعریف کنید. این کمک می‌کند در مسیر گم نشوید.

تعریف KPIهای ساده (شاخص‌های کلیدی برای اندازه‌گیری پیشرفت)

وقتی هدف داشته باشید، باید روش اندازه‌گیری موفقیت را هم مشخص کنید:

  • تعداد قسمت: چند اپیزود در ماه یا هفته منتشر کنید؟
  • نظم انتشار: آیا هر هفته، دوهفته یا ماهی یک‌بار منتشر می‌کنید؟
  • نرخ تکمیل گوش دادن: چند درصد از شنوندگان تا آخر اپیزود گوش می‌دهند؟
  • تعداد شنونده وفادار: نه فقط تعداد دانلود، بلکه چند نفر واقعاً شما را دنبال می‌کنند؟
  • چند کامنت دریافت می‌کنید؟
  • چند تماس برای اسپاسری دریافت می‌کنید؟

این شاخص‌ها به شما کمک می‌کنند بفهمید پیشرفت می‌کنید یا نه.

انتخاب ایده، ژانر و مخاطب هدف

اولین قدم در ساخت یک پادکست موفق یا تولید یک کتاب صوتی با کیفیت، پیدا کردن موضوع مناسب است. برای این کار، خودتان را بشناسید. از خودتان بپرسید:

  • چه چیزهایی را دوست دارم؟
  • در چه زمینه‌هایی تجربه یا دانش دارم؟
  • چه موضوعاتی مرا هیجان‌زده می‌کند؟
  • چه دغدغه‌هایی دارم که فکر می‌کنم دیگران هم دارند؟
  • چه چیزهایی هست که وقتی تعریف می‌کنم دیگران به هیجان می‌آیند؟

یک تمرین ساده این است که سه لیست بنویسید: ۱. چیزهایی که دوست دارم ۲. چیزهایی که بلدم ۳. چیزهایی که فکر می‌کنم مردم واقعاً می‌خواهند بشنوند

بهترین ایده پادکست یا کتاب صوتی شما در تقاطع این سه دایره قرار دارد.

اگر فقط چیزی که دوست دارید را انتخاب کنید اما بلد نباشید یا کسی نخواهد بشنود، شکست می‌خورید. اگر فقط چیزی که مردم می‌خواهند را بگویید اما خودتان علاقه‌ای ندارید، خسته می‌شوید.

ژانرهای اصلی پادکست فارسی

پادکست‌ها به انواع مختلف تقسیم می‌شوند. آشنایی با انواع پادکست به شما کمک می‌کند بفهمید در کدام دسته قرار می‌گیرید:

۱. مستند روایی و True Crime پادکست‌هایی که داستان‌های واقعی را با جزئیات تعریف می‌کنند. موضوعاتشان می‌تواند جنایی، تاریخی، اجتماعی یا فرهنگی باشد.

۲. تاریخ و زندگینامه بررسی رویدادهای تاریخی، شخصیت‌های مشهور یا دوره‌های خاص از تاریخ.

۳. گفت‌وگو، فلسفه و توسعه فردی مصاحبه با افراد جالب، بحث درباره مسائل فلسفی، روانشناسی یا راه‌های بهبود زندگی.

۴. آموزشی، زبان‌آموزی و فرهنگ پادکست‌هایی که مهارت خاصی را آموزش می‌دهند: یادگیری زبان، نرم‌افزار، کسب‌وکار، آشپزی، ورزش و…

۵. کمدی و سرگرمی پادکست‌هایی که هدفشان خندیدن و سرگرمی است. ممکن است به شکل استندآپ، بحث درباره فیلم‌ها و سریال‌ها یا موضوعات روزمره باشد.

۶. سیاسی و خبری تحلیل اخبار، بررسی رویدادهای جاری و نظرات سیاسی.

شما می‌توانید ترکیبی از این ژانرها را هم انتخاب کنید. مهم این است که پادکست خود را انتخاب کنید طوری که به هویت و علاقه شما نزدیک باشد.

تحقیقات بازار برای تولید محتوا: مخاطب کیست؟

قبل از شروع به ساخت پادکست یا تولید محتوا، باید بدانید برای چه کسی محتوا می‌سازید. تحقیقات ساده‌ای که می‌توانید انجام دهید:

  • دسته‌بندی‌ها و چارت‌ها را ببینید: در Apple Podcasts، Spotify، یا فهرست‌های «بهترین پادکست‌های فارسی» سر بزنید. ببینید کدام پادکست‌ها محبوب هستند.
  • نظرات و امتیازها را بخوانید: ببینید مردم چه چیزی را دوست دارند و از چه چیزی شکایت می‌کنند.
  • نظرسنجی کنید: از طریق استوری اینستاگرام، فرم گوگل یا کانال تلگرام از دوستان و فالوورهایتان بپرسید چه موضوعاتی را دوست دارند.
  • انجمن‌ها و گروه‌ها: در گروه‌های تلگرامی یا تالارهای گفت‌وگو ببینید مردم درباره چه چیزی صحبت می‌کنند.

هر چه بیشتر مخاطب خود را بشناسید، راحت‌تر می‌توانید محتوای مناسب تولید کنید.

طراحی کانسپت و ساختار برنامه پیش از شروع یک پادکست

انتخاب فرمت پادکست

یکی از مزایای ساخت پادکست این است که فرمت‌های مختلفی دارد و شما می‌توانید هر کدام را که به سبک شما نزدیک‌تر است انتخاب کنید:

  1. تک‌نفره یا Solo شما به تنهایی صحبت می‌کنید. این فرمت برای افرادی مناسب است که راحت می‌توانند به مدت طولانی صحبت کنند و نیازی به مهمان ندارند.
  2. دو نفره ثابت (Co-hosted) شما و یک همکار ثابت. گفت‌وگوی طبیعی بین دو نفر معمولاً جذاب‌تر از تک‌گویی است.
  3. گفت‌وگو با مهمان (Interview) هر اپیزود یک مهمان جدید دارید. این روش برای شبکه‌سازی عالی است و محتوای متنوع می‌سازد.
  4. مستند روایی (Narrative/Documentary) شما یک داستان را با تحقیق، صداگذاری و ساختار خاص تعریف می‌کنید. این فرمت زمان‌بر است اما می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد.
  5. داستان‌خوانی (Storytelling/Fiction) خواندن داستان یا شعر. این فرمت برای تولید کتاب صوتی نیز مناسب است.
  6. آموزش قدم‌به‌قدم (Educational/Tutorial) هر اپیزود یک مهارت یا موضوع خاص را آموزش می‌دهد.
  7. ژورنال شخصی (Personal Journal) شما تجربیات، افکار و احساسات خودتان را به اشتراک می‌گذارید.

انتخاب فرمت به شخصیت شما، منابعی که در اختیار دارید و هدف و سلیقه شما بستگی دارد.

مدت زمان هر قسمت از پادکست چقدر باید باشد؟

یکی از سوالات متداول این است که «چند دقیقه اپیزود ضبط کنم؟» جواب کوتاه: هر چقدر که لازم است تا پیام شما کامل شود. اما در عمل، چند نکته وجود دارد:

  • پادکست‌های Solo آموزشی: معمولاً ۱۰ تا ۳۰ دقیقه. کوتاه، مفید و سریع.
  • گفت‌وگو یا مصاحبه عمیق: ۵۰ تا ۱۸۰ دقیقه. مخاطب وقت کافی دارد با مهمان آشنا شود.
  • مستند یا داستان‌گویی: ۳۰ تا ۶۰ دقیقه. زمان کافی برای ساخت تنش و حل آن.
  • اپیزودهای کوتاه روزانه: ۵ تا ۱۰ دقیقه. مناسب برای خبرخوانی یا نکته روزانه.

آمار نشان می‌دهد که میانگین طول پادکست‌ها بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است. این بازه برای اکثریت مخاطبان مناسب است چون می‌توانند در مسیر رفت‌وآمد یا هنگام ورزش گوش دهند.

برای کتاب صوتی معمولاً فصل‌ها را به بخش‌های ۱۵ تا ۳۰ دقیقه‌ای تقسیم می‌کنند تا شنونده راحت‌تر بتواند توقف کند و دوباره شروع کند.

ساختار داخلی هر قسمت (یا همان Form)

یک اپیزود خوب ساختاری واضح و قابل درک دارد. پیشنهاد می‌کنم از این ساختار استفاده کنید:

  1. قلاب ابتدایی (Hook) : ۲۰ تا ۴۵ ثانیه اول با یک سوال جذاب، داستان کوتاه یا آمار شگفت‌آور شروع کنید. هدف این است که شنونده را متوقف کنید و بگویید: «باید گوش بدهم!»
  2. معرفی موضوع و مهمان (در صورت وجود): خیلی کوتاه بگویید این اپیزود درباره چیست و اگر مهمان دارید، او را معرفی کنید. مخاطب باید خیلی سریع بفهمد که قرار است چه چیزی گیرش بیاید.
  3. بدنه با ۳ تا ۵ محور اصلی: بحث اصلی را به چند بخش تقسیم کنید تا شنونده گم نشود.
  4. جمع‌بندی و Call-to-Action: خلاصه کنید چه چیزی یاد گرفتید و از شنوندگان بخواهید اشتراک بگذارند، فیدبک بدهند یا به وب‌سایت شما سر بزنند.

برای کتاب صوتی، ساختار داستان یا کتاب را دنبال می‌کنید، اما حتماً در ابتدا و انتهای هر فصل، عنوان فصل را بخوانید.

مهارت‌ها و شایستگی‌های لازم برای پادکستر شدن

مهارت‌های اصلی پادکستر یا راوی

برای ساخت یک پادکست حرفه‌ای یا تولید یک کتاب صوتی با کیفیت، چند مهارت کلیدی لازم دارید:

  1. تحقیق و Fact-checking: قبل از هر اپیزود، باید تحقیق کنید. و تحقیق مساوی با ویکی‌پدیا و وبلاگ‌های بی‌نام و نشان و هوش مصنوعی نیست! تحقیق یعنی تحقیق! اگر اطلاعات نادرست بدهید، اعتبارتان از دست می‌رود و دیگران را هم گمراه‌تر از خودتان می‌کنید. منابع معتبر پیدا کنید و تمام ادعاهایی که می‌کنید را به دقت و با سخت‌گیری بررسی کنید.
  2. داستان‌گویی (Storytelling): حتی اگر پادکست آموزشی دارید، باید بتوانید داستان بگویید. کار با تنش، ریتم و جذابیت بیان یکی از مهم‌ترین مهارت‌هاست. اگر به کلاس نیاز دارید، خبرم کنید تا با هم هماهنگ شویم!
  3. مهارت مصاحبه: اگر مهمان دارید، باید بتوانید سوال خوب بپرسید، گوش فعال داشته باشید، ریزبین و نکته‌سنج باشید و سوالات پیگیری مناسب مطرح کنید.
  4. تسلط نسبی بر نرم‌افزار ویرایش نیازی نیست مهندس صدا باشید، اما باید بتوانید صدا را کات کنید، نویز را کم کنید و volume را تنظیم کنید.
  5. مدیریت زمان و پروژه باید تقویم انتشار داشته باشید، بک‌لاگ اپیزودها را مدیریت کنید و اسکریپت‌ها را زودتر آماده کنید.

کارهایی که قبل از هر ضبط هر اپیزود باید انجام شود

  1. انتخاب زاویه واضح این اپیزود دقیقاً درباره چیست؟ پیام اصلی چیست؟
  2. تحقیق منابع کتاب‌ها، مقالات، پادکست‌های مشابه و سایر منابع را مطالعه کنید.
  3. نوشتن یک چارچوب کلی یا Outline یا اسکریپت حتی اگر نمی‌خواهید کلمه‌به‌کلمه بخوانید، یک طرح کلی داشته باشید.
  4. برای کتاب صوتی: نشانه‌گذاری متن مشخص کنید کجاها مکث کنید، لحن شخصیت‌ها چطور باشد و کجاها تأکید کنید.
  5. آماده‌سازی سوالات یا سناریو اگر مهمان دارید، سوالات را بنویسید و به او ارسال کنید تا آماده باشد.
  6. آماده‌ کردن Call-to-Action و لینک‌ها در پایان اپیزود می‌خواهید چه بگویید؟ لینک اینستاگرام، وب‌سایت یا کانال تلگرام خود را آماده کنید.

تجهیزات ساخت پادکست: سخت‌افزار لازم

یکی از دلایل محبوبیت پادکست این است که برای شروع نیازی به تجهیزات گران‌قیمت ندارید. البته اگر بودجه داشته باشید، می‌توانید کیفیت را بهبود ببخشید؛

اما بهترین پادکست آن است که واقعاً منتشر شود، نه آنکه در انتظار خرید تجهیزات بماند.

حداقل تجهیزات (ارزان‌ترین راه‌ها)

اگر بودجه ندارید یا می‌خواهید ابتدا امتحان کنید، این گزینه‌ها را دارید:

گوشی هوشمند + هندزفری با کیفیت اکثر گوشی‌های امروزی میکروفون نسبتاً خوبی دارند. اگر یک هندزفری یا هدفون با میکروفون خوب (مثل AirPods یا هندزفری‌های باکیفیت) داشته باشید، می‌توانید شروع کنید.

محیط ساکت و کم‌انعکاس مهم‌تر از میکروفون گران، محیطی است که در آن ضبط می‌کنید. یک اتاق آرام، یک کمد لباس پر از لباس‌ها (که صدا را جذب می‌کند) یا اتاقی با فرش ضخیم و پرده‌های سنگین می‌تواند معجزه کند.

اپلیکیشن ضبط صدا در گوشی‌های اندروید و iOS اپلیکیشن‌های رایگان زیادی برای ضبط صدا وجود دارد. از همان Voice Recorder پیش‌فرض استفاده کنید.

هزینه: تقریباً صفر تا ۵۰ دلار برای یک هندزفری مناسب.

سطح خانگی نیمه‌حرفه‌ای (توصیه برای اکثر افراد)

این سطح برای کسانی است که جدی هستند اما نمی‌خواهند هزینه زیادی کنند:

میکروفون USB دینامیک میکروفون‌های USB به کامپیوتر یا لپ‌تاپ وصل می‌شوند و نیازی به کارت صدای اضافی ندارند. چند گزینه محبوب:

  • Samson Q2U (حدود ۷۰-۹۰ دلار): یک میکروفون دینامیک عالی با قابلیت اتصال USB و XLR. برای مبتدیان ایده‌آل است.
  • Audio-Technica ATR2100x-USB (حدود ۸۰-۱۰۰ دلار): کیفیت بسیار خوب، اتصال دوگانه USB و XLR، مقرون‌به‌صرفه.
  • Blue Yeti (حدود ۱۰۰-۱۳۰ دلار): یک میکروفون کندنسر USB محبوب با چند الگوی ضبط.

هدفون پشت‌بسته (Closed-Back Headphones) برای شنیدن جزئیات صدا و جلوگیری از Feedback. گزینه‌های خوب: Audio-Technica ATH-M20x یا Sony MDR-7506.

سه‌پایه، بازوی میکروفون و Pop Filter

  • سه‌پایه (Stand) یا بازوی میکروفون (Boom Arm) میکروفون را در ارتفاع و فاصله مناسب نگه می‌دارد.
  • Pop Filter (فیلتر پاپ) از صداهای “پ” و “ب” که باعث انفجار صدا می‌شوند، جلوگیری می‌کند.

هزینه کل: حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار.

سطح حرفه‌ای‌تر

اگر می‌خواهید کیفیت را به سطح بعدی ببرید:

میکروفون XLR + کارت صدا (Audio Interface) میکروفون‌های XLR کیفیت بهتری دارند اما نیاز به یک کارت صدا دارند. گزینه‌های محبوب:

  • Rode PodMic (حدود ۱۰۰ دلار): دینامیک، ساخته‌شده برای پادکست.
  • Shure SM7B (حدود ۴۰۰ دلار): استاندارد طلایی، محبوب پادکسترهای حرفه‌ای.
  • Electro-Voice RE20 (حدود ۴۵۰ دلار): صدای بسیار غنی و حرفه‌ای.

کارت صدا (Audio Interface): Focusrite Scarlett Solo یا Behringer U-Phoria (حدود ۱۰۰-۱۵۰ دلار).

بهبود آکوستیک اتاق

  • پنل‌های جذب صدا (Acoustic Panels) روی دیوارها
  • پرده‌های ضخیم
  • قفسه کتاب پر از کتاب
  • فرش و مبل

نرم افزارهای ساخت پادکست و ابزارهای دیجیتال

تجهیزات سخت‌افزاری فقط نیمی از ماجرا هستند. نرم‌افزارها و ابزارهای دیجیتال به همان اندازه مهم‌اند.

ضبط و ویرایش پادکست

رایگان یا خیلی ارزان:

۱. Audacity نرم افزار متن‌باز و رایگان، روی ویندوز، مک و لینوکس کار می‌کند. برای مبتدیان ایده‌آل است. امکانات پایه مثل ضبط، برش، noise reduction و export را دارد. رابط کاربری کمی قدیمی است اما بسیار قدرتمند است.

۲. GarageBand (فقط برای macOS و iOS) اگر دستگاه اپل دارید، GarageBand رایگان و بسیار آسان است. رابط بصری جذاب دارد و برای ویرایش چندخطی (Multitrack) عالی است.

نیمه‌حرفه‌ای / حرفه‌ای:

۳. Reaper یک DAW (Digital Audio Workstation) قدرتمند با هزینه پایین (۶۰ دلار برای لایسنس شخصی). سبک، سریع و بسیار قابل تنظیم است. مناسب برای کسانی که می‌خواهند کنترل بیشتری داشته باشند.

۴. Adobe Audition استاندارد صنعت برای ویرایش صدا. امکانات پیشرفته مثل Spectral Editing، Loudness Metering و Noise Reduction حرفه‌ای دارد. اشتراک ماهانه حدود ۲۲ دلار است که البته در ایران روش‌های دیگری برای آن وجود دارد  :)))

۵. Hindenburg Journalist/Pro طراحی‌شده برای روزنامه‌نگاران و پادکسترها. رابط ساده، عملکرد سریع و ویژگی‌های ویژه برای Podcast. قیمت حدود ۳۰۰ دلار (یک‌بار).

۶. Logic Pro (برای macOS) یک DAW حرفه‌ای با امکانات بی‌نظیر. قیمت حدود ۲۰۰ دلار.

ضبط ریموت (Remote Recording)

اگر می‌خواهید با مهمانانی که در شهر یا کشور دیگری هستند مصاحبه کنید، به ابزارهای ضبط اینترنتی نیاز دارید:

  1. Riverside.fm یکی از بهترین گزینه‌ها. صدا و تصویر را به‌صورت محلی (Local) روی دستگاه هر نفر ضبط می‌کند، یعنی کیفیت بالا حتی اگر اینترنت ضعیف باشد. امکان ضبط تا ۴K و صدای ۴۸kHz. قیمت از ۱۵ دلار در ماه شروع می‌شود.
  2. Zencastr مشابه Riverside، با امکان ضبط Local و Post-production ساده.
  3. SquadCast گزینه دیگری برای ضبط از راه دور با کیفیت بالا.
  4. Zoom شناخته‌شده‌ترین گزینه، اما کیفیت صدای آن به اینترنت وابسته است. برای پادکست حرفه‌ای توصیه نمی‌شود مگر اینکه ضبط محلی را فعال کنید.

نکات مهم برای ضبط اینترنتی:

  • از اینترنت پایدار استفاده کنید (اتصال سیمی بهتر از Wi-Fi است).
  • همه باید از هدفون استفاده کنند تا Feedback نداشته باشید.
  • تنظیمات صدا را قبل از ضبط چک کنید.

میزبانی و انتشار پادکست (Podcast Hosting and Distribution)

وقتی فایل صوتی شما آماده است، باید آن را در جایی آپلود کنید که مخاطبان بتوانند گوش دهند. این کار را Podcast Hosting می‌گویند.

چرا نمی‌توانم فقط فایل را در وب‌سایت خودم بگذارم؟ می‌توانید، اما سرویس‌های میزبانی پادکست کارهای زیادی به‌صورت خودکار انجام می‌دهند:

  • RSS Feed ایجاد می‌کنند
  • پادکست شما را به Apple Podcasts، Spotify، Google Podcasts و دیگر پلتفرم‌ها ارسال می‌کنند
  • آمار و تحلیل می‌دهند
  • هزینه Bandwidth را مدیریت می‌کنند

چند سرویس محبوب:

  1. Buzzsprout یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها. رابط کاربری ساده، ابزار Magic Mastering برای بهبود خودکار صدا، و آمار دقیق. قیمت از ۱۲ دلار در ماه شروع می‌شود. نسخه رایگان برای دو ساعت آپلود در ماه وجود دارد.
  2. Podbean میزبانی نامحدود، پخش‌کننده قابل تنظیم، و امکان درآمدزایی. قیمت از ۹ دلار در ماه. نسخه رایگان محدود هم دارد.
  3. Libsyn یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین پلتفرم‌ها. Bandwidth نامحدود. قیمت از ۵ دلار در ماه شروع می‌شود.
  4. Transistor برای کسانی که چند پادکست دارند یا می‌خواهند تیمی کار کنند. امکان ایجاد پادکست نامحدود در یک اکانت. قیمت از ۱۹ دلار در ماه.
  5. Anchor سابق و Spotify for Podcasters کنونی! کاملاً رایگان! Spotify در سال ۲۰۱۹ Anchor را خرید و آن را به یک ابزار کامل تبدیل کرد. میزبانی، ویرایش پایه، توزیع خودکار و حتی امکان درآمدزایی دارد. برای مبتدیان فوق‌العاده است.
  6. Acast پلتفرم اروپایی با امکانات خوب. قابلیت درآمدزایی، رایگان برای شروع، اما کمیسیون از درآمد تبلیغات می‌گیرد.

فرایند انتشار: وقتی فایل صوتی را در سرویس میزبانی آپلود کنید، یک لینک RSS دریافت می‌کنید. این لینک را در Apple Podcasts، Spotify و سایر پلتفرم‌ها ثبت می‌کنید. از آن پس، هر بار که اپیزود جدید آپلود کنید، به‌طور خودکار در همه جا منتشر می‌شود.

 
 

 

همپادکست چیه؟ حمیدرضا فریعقوبی کیه؟

همپادکست یه پروژه شخصیه که من یعنی حمیدرضا فریعقوبی شروع کردم. اولش با تولید بی هدف چند قسمت از کتاب انسان در جستجوی معنا در سال ۱۳۹۴ شروع شد. ناگهان استقبال از پادکستم زیاد شد و تصمیم گرفتم کارهای بیشتری تولید کنم.
حالا اما علاوه بر پخش کارهایی که خودم میسازم، دلم میخواد اگه بتونم به بقیه هم برای پادکست ساختن کمک کنم.

پادکست دقیقاً چیست و چه تفاوتی با رادیو دارد؟

پادکست یک برنامه صوتی دیجیتال است که برخلاف رادیو، قابلیت دانلود و گوش دادن در هر زمانی را دارد. شما می‌توانید اپیزودهای قدیمی را نیز بشنوید و نیازی به گوش دادن در زمان پخش زنده نیست.

از طریق اپلیکیشن‌های مختلف اندروید و iOS یا مستقیماً از وب‌سایت تولیدکنندگان می‌توانید پادکست دانلود کنید. کافی است نام پادکست مورد نظر را جستجو کرده و روی دکمه دانلود کلیک کنید.

بله، اکثر پادکست‌های فارسی رایگان هستند. البته برخی تولیدکنندگان ممکن است محتوای اختصاصی پولی نیز داشته باشند.

حداقل به یک میکروفون با کیفیت مناسب، نرم‌افزار ضبط و ویرایش صدا، و یک فضای آرام برای ضبط نیاز دارید. همچنین باید یک پلتفرم برای میزبانی فایل‌های صوتی انتخاب کنید.

پادکست‌های آموزشی، داستان‌گویی، مصاحبه با افراد موفق، و موضوعات روانشناسی از محبوب‌ترین ژانرها در میان مخاطبان ایرانی هستند.

فهرست مطالب